
Een dikke zestig jaar na zijn overlijden lijkt Willem Elsschot nog steeds levend en wel. Zijn werk werd verfilmd, verstript, in meer dan veertig talen vertaald en hoewel het volledige oeuvre in omvang beperkt is, is het aantal boeken en artikels dat over Elsschot geschreven is nauwelijks te tellen. Het werk van Elsschot heeft dan ook tot op de dag van vandaag niet aan relevantie ingeboet. Maar waarin schuilt nu precies de aantrekkingskracht van Elsschots werk? Karakters duikt in het leven en het werk van de schrijver, laat zich op sleeptouw nemen door Het dwaallicht en gaat in gesprek met Jan Maniewski, Elsschots bekendste kleinzoon.

Iedereen kent de naam Honoré de Balzac, maar verder lijkt zijn uitbundige bestaan aan elkaar te hangen van mythes. Of het nu die doorgeslagen koffieverslaving is, de schuldeisers waarvoor hij continu op de vlucht is of een van de grootste projecten uit de wereldliteratuur: La comédie humaine, een collectie van ruim negentig boeken en 2.400 personages. Rond alles hangt een sluier van mysterie. Dat maakt het leven en werk van een van Frankrijks grootste schrijvers des te interessanter. Maar hoe kan het toch dat er in de Lage Landen vrijwel geen romans van Honoré de Balzac in druk zijn. En waarom duurde het meer dan anderhalve eeuw voordat een van zijn bekendste werken in het Nederlands werd vertaald? Karakters plaatst zich midden in deze Romantische oerknal en zoekt uit wie Honoré de Balzac was.

Italo Calvino verzette zich actief tegen zijn biografie. In brieven geeft hij toe dingen over zichzelf te verzinnen of telkens andere informatie over zijn geschiedenis te verschaffen om niet te worden beklemd door een kader. Liever hield hij zich op de achtergrond om zijn werk aan het woord te laten. Naast zijn bekendste werken Onzichtbare steden en Als op een winternacht een reiziger, biedt zijn oeuvre een schatkamer aan invalshoeken om hem door te bekijken: van journalistiek werk, tot neorealistische sprookjes, tot literatuurwetenschappelijke essays. Welke lijn loopt er door dit weelderige oeuvre, en waarom biedt zijn werk juist nu zo’n troost? Karakters gaat op zoek.

On ne naît pas femme, on le devient. Oftewel: ‘je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt’. Het gebeurt niet vaak dat een citaat van een filosoof zijn eigen Wikipedia-pagina krijgt, maar het citaat is heel breed en in 'zo veel verschillende contexten gebruikt dat het zijn eigen leven is gaan leiden. Enkele gewijzigde vormen zijn bijvoorbeeld ‘On ne naît pas noir, on le devient’, ‘On ne naît pas terroriste, on le devient’ en zelfs ‘On ne naît pas parent, on le devient’. Maar de originele versie van het citaat is terug te vinden aan het einde van het eerste hoofdstuk van De tweede sekse, het bekendste werk van de Franse schrijfster Simone de Beauvoir. Als de term ‘Simone de Beauvoir’ een quizvraag bij De Slimste Mens ter Wereld was, zou die relatief makkelijk te beantwoorden zijn: Frans, schrijfster, Jean-Paul Sartre, Le deuxième sexe. Zoals elk leven is ook dat van Simone de Beauvoir echter niet te vangen in enkele trefwoorden. Achter die makkelijke trefwoorden schuilt een ontzettend interessante vrouw, wier leven en werk nog steeds van grote invloed zijn.

Volgens zijn vrienden is Emmanuel Bove een immer bescheiden man, een grijzig figuur die zich liever op de achtergrond houdt. Toch is zijn leven niet bepaald eentonig of kleurloos. Maak in dit portret kennis met de Franse schrijver Emmanuel Bove, en verdiep je in zijn leven, dat hij eigenlijk zelf niet de moeite waard vond om te vertellen. En is het waar dat Bove werd ontdekt door Colette? En wat maakt het werk van Emmanuel Bove zo geliefd bij schrijvers als André Gide, Rainer Maria Rilke, Samuel Beckett en Peter Handke?

De Argentijnse schrijver Jorge Luis Borges wordt door velen beschouwd als misschien wel de invloedrijkste Spaanstalige auteur uit de moderne tijd. Bekende Zuid-Amerikaanse schrijvers als Gabriel García Márquez, Julio Cortázar, Carlos Fuentes en Mario Vargas Llosa bewonderden Borges, die met zijn kortverhalen de weg plaveide voor de latere opkomst van het magisch realisme. Daarnaast zijn de gedachtenexperimenten die Borges in zijn kortverhalen opvoert dankbaar denkvoer voor filosofen die willen nadenken over fenomenen als de tijd, het ervaren van de werkelijkheid of de literatuur zelf. Hoewel Borges reeds tijdens zijn leven grote erkenning als schrijver genoot en zowat elke mogelijk denkbare onderscheiding heeft ontvangen, hadden Borges’ politieke overtuigingen tot gevolg dat zijn kandidatuur voor de Nobelprijs zijn hele leven lang werd tegengehouden. Wij doken in het leven en werk van deze bijzondere auteur die tijdens zijn leven gaandeweg blind werd, maar toch bleef schrijven.