Ontdek de 15 boeken die je volgens Philip Roth absoluut gelezen moet hebben: van het werk van Fjodor Dostojevski tot Bruno Schulz

Ontdek de boeken die Philip Roth gevormd hebben als schrijver en op welke leeftijd hij het boek in kwestie voor het eerst heeft gelezen

1. De vanger in het graan van zijn landgenoot J.D. Salinger die ook de Ierse Nobelprijswinnaar Samuel Beckett tot zijn favorieten rekent. De vanger in het graan is een coming of age-roman die bij verschijning in 1951 heel wat controverse veroorzaakte vanwege het grove taalgebruik en de vrije behandeling van seks en prostitutie in het boek. De verteller is Holden Caulfield die wegens slechte prestaties van school is gestuurd maar dat niet aan zijn ouders durft te vertellen. In plaats daarvan zwerft hij door de stad en ontmoet hij allerlei mensen, onder wie zijn kleine zusje, de enige die hij helemaal vertrouwt. Het boek staat symbool voor de moeilijke overgang van de jeugd naar de volwassenheid. Roth las het boek zelf echter pas voor het eerst wanneer hij twintig was.

2. De niet naar het Nederlands vertaalde zedenroman Finnley Wren van de hier onbekende Amerikaanse schrijver Philip Wylie, die tevens een reactie vormt op de klassieker Tristram Shandy van de Anglo-Ierse schrijver Laurence Sterne. Net als de klassieker Tristam Shandy probeert Wylie in Finnley Wren af te wijken van de traditionele verhaalvorm en wordt er lustig geëxperimenteerd met onder andere typografie. Roth las de roman voor het eerst op zestienjarige leeftijd.

3. De debuutroman Daal neder, engel van de Amerikaanse schrijver Thomas Wolfe. Daal neder, engel is een autobiografische roman en gaat over een kind en zijn familie, een scholier en zijn stad, een student en zijn land. Midden in die drie uitdijende cirkels staat Eugene Gant, een briljante en rusteloze jongen met het brandende verlangen om zijn geboorteplaats en zijn onstuimige familie te verlaten op zoek naar een intenser en intellectueel leven. Roth las deze lijvige roman van een goede zeshonderd pagina’s voor het eerst op zeventienjarige leeftijd.

4. Burger Tom Paine van Howard Fast, de Amerikaanse schrijver die ook onder de pseudoniemen E.V. Cunningham en Walter Ericson publiceerde. Fast stelde zich met zijn schrijver als doel om het Amerikaanse ideaal van vrijheid bespreekbaar te maken evenals economische en sociale ongelijkheid. Het is de roman die Roth het vroegst te hand heeft genomen en wel op veertienjarige leeftijd.

5. De avonturen van Augie March van de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Saul Bellow, een van de grote idolen van niet alleen Philip Roth, maar ook schrijvers als Martin Amis die hem de grootste Amerikaanse schrijver aller tijden heeft genoemd. In deze roman van Bellow keert het hoofdpersonage, Augie March, terug naar zijn jeugd en de eerste jaren van zijn volwassen leven, waarin hij vertelt over zijn kruistocht om ‘een lot dat goed genoeg is’. Waar leidt het toe als je als jood wordt geboren in een achterbuurt van Chicago, opgroeit tijdens de crisis, door de Machiavelli’s van je omgeving wordt gerekruteerd voor hun versie van de werkelijkheid, maar smeulend in je binnenste steeds een droom van liefde, geluk en harmonie bewaart waardoor je telkens weer je eigen weg moet gaan? Roth las het boek als student en was toen eenentwintig jaar.

6. De val van de Franse Nobelprijswinnaar Albert Camus over wie we op Karakters eerder een uitgebreid portret publiceerden. De val beschrijft het leven van Jean-Baptiste Clamence, eens een gevierd advocaat in Parijs. In een café op de Amsterdamse Zeedijk verhaalt hij over zijn leven, en over die ene nacht waarin hij getuige is van een dramatisch voorval. Dit en zijn reactie daarop hebben zijn leven totaal veranderd. Aan al zijn zekerheden is een einde gekomen. Roth leerde het werk van Albert Camus kennen op dertigjarige leeftijd.

7. Chéri van de Franse schrijfster Colette: de enige roman in het lijstje geschreven door een vrouw. Chéri verscheen oorspronkelijk als feuilleton en handelt over de verzaking van de liefde van de al wat oudere Lea voor de jongere Chéri, omdat ze inziet dat elk verzet tegen de tijd nutteloos is. De jongeman, geobsedeerd door de aftakeling van Leo, ziet slechts een uitweg in zelfmoord, waarover het vervolg La fin de Chéri handelt en zes jaar later verscheen. Roth kwam in aanraking met het werk van Colette op veertigjarige leeftijd.

8. De oerklassieker Misdaad en straf van Fjodor Dostojevski ook wel bekend als Schuld en boete en voor het eerst verscheen in 1866. Deze roman concentreert zich op de morele dilemma’s van Rodion Raskolnikov, een verarmde ex-student uit Sint-Petersburg die een plan uitbroedt om een oudere, gewetenloze pandjesbaas te vermoorden en van haar geld te beroven. Na de moord gepleegd te hebben blijft hij echter verward achter, walgend van zichzelf. Misdaad en straf is een van de meest besproken werken uit de wereldliteratuur en werd in het Nederlands vertaald door onder anderen meestervertaler Hans Boland met wie we over dit boek in gesprek gingen. Roth las uiteraard een Engelse versie en wel op vijfendertigjarige leeftijd.

9. Het geluid en de drift van William Faulkner, een klassieker die Philip Roth voor het eerst op vijfentwintigjarig leeftijd heeft gelezen. Het geluid en de drift staat bekend als een van de moeilijkste boeken uit de wereldliteratuur en vertelt het tragische verhaal van de verleidelijke Caddy Compson, telg uit een ooit vooraanstaande familie uit Jefferson, Mississippi, over wie wordt verteld vanuit de gefragmenteerde perspectieven van haar broers. Bij de drieëndertigjarige, zwakzinnige Benjy vormen drie decennia herinneringen aan zijn zus als warme, verzorgende moederfiguur een overweldigende caleidoscoop. De gevoelige Quentin zwerft als student door de vervallen buitenwijken van Boston, gekweld door de schande die zijn zus heeft veroorzaakt – en hoe hij de eer van zijn familie had moeten redden. De bittere, harteloze Jason is vervuld van een diepe haat jegens zijn illustere voorvaders in het algemeen, en zijn verstoten zus in het bijzonder. Het geluid en de drift is een van de hoofdredenen waarom Faulkner in 1949 werd bekroond met de Nobelprijs.

10. De bekendste Franse roman aller tijden Madame Bovary van Gustave Flaubert over wie we eerder een uitgebreid portret publiceerden op Karakters. Madame Bovary handelt over Emma, een boerendochter die het dorpse leven al snel zat is. Ze wil wat reuring in de tent zoals de meeste meisjes in hun tienerjaren willen. (blijkbaar ook in de 18e eeuw). De plattelandsdokter Charles is haar ticket weg van de varkensboerderij van haar vader en ze trouwt hem. Al gauw blijkt dat het leven bij Charles ook niet heel spannend is en Emma stort zich in de ene affaire na de andere. Ook bouwt ze een dikke schuld op door het huis en zichzelf aan te kleden alsof ze van adel is. Dit allemaal komt voort uit een allesoverheersende verveling. Charles Bovary vindt het allemaal goed, hij is tot over zijn oren verliefd en kust de grond waarop Emma loopt. Roth las Madame Bovary voor het eerst op vijfentwintigjarige leeftijd.

11. Het proces van Franz Kafka, de klassieke fragmentarische surrealistische roman, van het genre dat tegenwoordig ook wel paranoïde fictie wordt genoemd. In Het proces wordt Josef K. op een morgen ‘zonder dat hij iets slechts had gedaan’ gearresteerd, waarna een vreemde en ellendige procesgang begint. K. raakt verstrikt in een ondoorgrondelijk rechtssysteem en verzeilt in een verwarrende wereld van armoedige griffiekantoren in afgelegen buitenwijken, een doolhof waarin plotseling advocaten, rechters van instructie, aalmoezeniers en hoeren opduiken, wrede ranselaars in gewelven: het is de wereld van Kafka bij uitstek. Die zelfs buiten zijn boeken om zijn naam is gaan dragen. Roth las Het proces van Kafka op zevenentwintigjarige leeftijd.

12. De bediende van Roth zijn land- en tijdgenoot Bernard Malamud. De bediende laat je kennismaken met Morris Bober, een kruidenier met een armzalig bestaan in New York. Bober wordt in het begin van het verhaal overvallen door Frankie Alpine, een uit Italië afkomstige kleine boef. In een opwelling van berouw besluit Frankie Morris te helpen in diens strijd om het bestaan; hij weet van het winkeltje een florerende zaak te maken. Hij trouwt met Morris’ dochter en neemt na zijn dood de zaak over. Maar samen met de verantwoordelijkheid neemt hij ook de wereldlijke zorgen, het falen en lijden van zijn voorganger op zich. Als Frankie zich laat besnijden, is de gedaanteverwisseling compleet. Roth las De bediende van Malamud op vierentwintigjarige leeftijd.

13. De relatief onbekendste naam in het overzicht is Bruno Schulz van wie Philip Roth specifiek wil dat iedereen zijn De straat van de krokodillen leest. Schulz was een Pools schrijver, schilder en graficus. Samen met Witold Gombrowicz en Ignacy Witkiewicz geldt Schulz als een van de belangrijkste Poolse schrijvers van de twintigste eeuw. Zijn bescheiden oeuvre – Schultz heeft vijf romans op zijn naam staan – bestaat daarnaast ook uit onder andere De Kaneelwinkels en Nimrod. Roth las het werk van Schulz op eenenveertigjarige leeftijd.

14. In tegenstelling tot F. Scott Fitzgerald – die vindt dat je absoluut Oorlog en vrede moet lezen – kiest Philip Roth voor de andere oerklassieker van Lev Tolstoj: Anna Karenina. Tolstoj publiceerde Anna Karenina acht jaar na Oorlog en vrede en is daarmee zijn tweede grote roman. De roman verscheen als serie in het tijdschrift Ruskii Vestnik tot Tolstoj ruzie kreeg met de uitgever van het blad waarna het laatste deel pas jaren later verscheen. Anna Karenina geldt als een hoogtepunt in de realistische fictie en handelt over Anna Karenina die hopeloos verliefd wordt op de schatrijke en vlotte vrijgezelle graaf Vronski. Over de roman schreven we een uitgebreid artikel op Karakters. Roth las de klassieker van Tolstoj op zevenendertigjarige leeftijd.

15. Afscheid van de wapenen van zijn landgenoot en Nobelprijswinnaar Ernest Hemingway die zelf een soortgelijk lijstje heeft gemaakt en we eerder publiceerden op ons platform. Deze roman van Hemingway wordt aanschouwd als dé grote Amerikaanse roman over de Eerste Wereldoorlog en is semi-autobiografisch. In deze roman vertelt Hemingway het onvergetelijke verhaal van een Amerikaanse ambulancechauffeur aan het Italiaanse front en zijn liefde voor een Engelse verpleegster. Tegen de achtergrond van de onverbiddelijke oorlog schetst Hemingway een portret van hun onmogelijke liefde met een intensiteit die ongeëvenaard is in de moderne literatuur. Afscheid van de wapenen is een van de allermooiste anti-oorlogsromans ooit geschreven. Roth las het boek op drieëntwintigjarige leeftijd.

Meer weten over Philip Roth of andere lijstjes bekijken?

Wie zich wil verdiepen in het werk van Philip Roth, moet absoluut de biografie van Blake Bailey lezen die we eerder in de introductie hebben aangehaald. De veelgeprezen biograaf Blake Bailey werd namelijk door Philip Roth zelf aangewezen om zijn levensverhaal te schrijven. Volledig onafhankelijk in zijn verdere aanpak kreeg Bailey toegang tot Roths persoonlijke archief en sprak hij diens vrienden, geliefden en collega’s. Ook met Roth zelf voerde hij zeldzaam openhartigegesprekken. Dat leverde het meest intieme en volledige werk op dat ooit over Roth gepubliceerd is. Het boek is te koop via onze onafhankelijke boekhandel Buchbar.

Kort na het overlijden van Philip Roth, vroeg The Guardian aan veertien schrijvers welke roman van Philip Roth hun favoriet is. Het artikel – dat je hier volledig kan lezen – is daarmee de perfecte rode loper voor wie nog nooit iets van Roth heeft gelezen en daar binnenkort mee wil beginnen.

Benieuwd geworden naar de boeken uit dit overzicht? Op de website van onze boekhandel en koffiebar Buchbar maakten we een overzicht van alle nog beschikbare werken, die je ook via die weg kan bestellen, en waarmee je ons platform en de onafhankelijke boekhandel steunt.

Eerder publiceerden we ook soortgelijke overzichten van andere wereldschrijvers. Zo maakten we een overzicht van de zestien romans die je volgens Ernest Hemingway absoluut gelezen moet hebben wanneer je schrijfambities hebt. Daarnaast vind je ook nog onder andere de lievelingsboeken van F. Scott Fitzgerald terug op ons platform evenals die van Samuel Beckett.