Hernan Diaz

Karakters: Waarom heb je ervoor gekozen om de roman in Amerika te situeren?

Hernan Diaz: Ik zie mezelf als een Amerikaanse auteur. Amerika is het land waar ik het meeste van hou en dat me het meeste heeft gevormd, zowel op persoonlijk als op literair vlak. Engels is dan weer de taal waar ik de meeste affiniteit mee heb. Door te gaan studeren in Londen en te wonen in Amerika, heb ik er zelf voor gekozen om in het Engels te leven, te denken en te schrijven.

En waarom precies die periode?

Het is een uiterst interessante periode: Amerika is zich dan volop aan het ontwikkelen, maar nog niet zichzelf. Veel historische romans met de negentiende eeuw als setting, vinden na de Amerikaanse Burgeroorlog plaats. Ik wilde de periode ervoor uitkammen. Vóórdat er overal koeien rondliepen en hekken stonden. Wat gebeurt er met niet-witte personen en vrouwen op dat moment? Die vragen wilde ik uitwerken.

Op welke manier hebben Argentinië en Zweden nog een invloed op jou als schrijver?

Vooral Argentijnse auteurs hebben een stempel op me gedrukt, zoals Julio Cortázar, Juan José Saer en Jorge Luis Borges. Met name Eduardo Gutiérrez en José Hernández waren heel belangrijk voor In de verte.

Waarom precies zij twee?

Ze zijn representanten van de gaucho-literatuur, het Argentijnse nationale literaire genre, dat overigens door niemand gelezen wordt, behalve verplicht op school. Ze zijn geschreven in verzen en niet bepaald pageturners. Maar ik hou van die traditie. Het geeft een andere soort kijk op de relatie tussen de mens en de natuur, tussen witte overheersers en natives. Zoals ik al aangaf, zijn dat belangrijke thema’s die ik in In de verte aan bod laat komen.

Heel gedetailleerd beschrijf je het leven en typische handelingen uit die tijd, zoals het afstropen van huiden en klaarmaken van eten. Zit daar een groots researchproces achter?

Dat is allemaal totaal verzonnen.

Daar sta ik even perplex van. Overtuigend is het in ieder geval.

Bedankt. Dat is volgens mij dan ook de essentie van literatuur: dat je alles verzint, maar het wel zo geloofwaardig mogelijk maakt.

Håkan leert van een native hoe hij op een verantwoorde manier chirurgische ingrepen uitoefent. Dat hoort dus ook niet thuis in die periode?

Correct. Men stak in die periode gewoonweg een mes in je vel en sneed. Ik wilde dan weer onze hedendaagse kennis in dat inheemse personage stoppen. Ik laat hem ontdekken dat je instrumenten moet koken en de wonde dient schoon te maken voor een operatie.

Je speelt graag met clichés.

Als schrijver ben ik erg geïnteresseerd in stereotypen. Heel veel boeken vertellen hetzelfde verhaal. Ik heb daar geen problemen mee, sterker nog: ik hou ervan. Samuel Beckett is niet voor niks een van mijn favoriete auteurs. Ik verwelkom alledaagsheid en clichés in mijn verhalen, omdat ik aanvoel dat ze de verwachtingen van lezers inlossen. Het is heel interessant voor een schrijver om met die gedeelde kennispoel te werken. En als je dan als schrijver slim genoeg bent, gebruik je die verwachtingen om de lezer op het laatste moment in de zeik te zetten. Althans, dat heb ik geprobeerd.

Kun je daar een voorbeeld van geven?

Neem nu de vrouw die Håkan in haar greep houdt. Op het eerste gezicht lijkt ze een doodnormale prostituee, maar al snel wordt duidelijk dat ze over veel meer macht bezit dan je van een vrouw uit die tijd zou verwachten. Ze is bovendien heel mooi, maar heeft geen tanden. Ze is een monster, een soort vampier, maar ook beeldschoon.

Waar komt zo’n personage vandaan?

Dat wil ik zelf liever niet achterhalen (lacht). Ik zou het ook niet met zekerheid kunnen zeggen. Ze is verzonnen vanuit het idee om het stereotype beeld van de vrouw uit die tijd op zijn kop te zetten. Maar waarom ze dan precies zo geworden is, kan ik je niet duidelijk maken.

Over Håkan kan ik zeggen dat hij voortkomt uit drie elementen: stemming, plotmechaniek en persoonlijkheid. Ik wilde een hoofdpersonage dat volledig alleen was, volledig verloren. Dat is dus de stemming die ik met Håkan wilde creëren. Om bepaalde gebeurtenissen te laten plaatsvinden en op bepaalde plekken in het boek te geraken, moest ik het personage vormen terwijl ik aan het schrijven was. Dat is de plotmechaniek die Håkan getekend heeft. De persoonlijkheid van het personage overbrengen was mijn laatste en moeilijkste stap. Ik wilde een plausibel mens creëren. Ik hoop dat dat met Håkan gelukt is.

Je werkt aan de universiteit van Columbia als redacteur bij een wetenschappelijk tijdschrift. Van waar kwam opeens de drang om literair te gaan schrijven?

Die was er eigenlijk al van kinds af aan. Ik wilde nooit brandweerman of astronaut worden, maar altijd al schrijver. Ik zie mezelf als een literary being, die een tijd lang de vorm aannam van een persoon met een academische carrière. Maar nu schrijf ik toch al een tijd kortverhalen en daarnaast schreef ik al een roman vóór In de verte, die ik evenwel niet heb laten publiceren.

Waarom niet?

Initieel omdat hij door veel uitgevers afgewezen werd. Het is een beetje een vreemd boek, niet heel experimenteel, maar experimenteel genoeg om zorgen te baren over of het wel genoeg zou verkopen (lacht). Nu ik succes heb met In de verte, willen uitgevers het boek wel publiceren, maar ik niet. Het manuscript is niet hoe ik het nu zou schrijven. Ik moet er nog eens met de grove borstel door en dat vind ik op dit moment in mijn schrijverscarrière een beetje zonde van mijn tijd. Het lijkt me dwaas om terug te gaan en niet vooruit.

Meer weten over en lezen van Hernan Diaz?

In de verte is Hernan Diaz’ debuut en wat voor een. Het boek behaalde de shortlist van zowel de prestigieuze Pulitzerprijs als de PEN/Faulkner Award, en katapulteerde de schrijver, die tot dan toe academisch werk, kortverhalen en essays publiceerde, tot literaire ster met longreads in The New York Times.

Wie goed oplet, zal de zin ‘In de lobby van het Mercure Hotel…’ in verschillende van onze interviews zien terugkomen. De reden daarachter is onze samenwerking met Crossing Border. Ieder jaar interviewen we tijdens het festival tal van (internationale) topauteurs in de lobby van het hotel waaronder Nobelprijskandidaat Jón Kalman Stefánsson en Tash Aw.